بررسی سطوح حفره‌های زادآوری و وضعیت کمی نهالهای استقرار یافته در قطعه شاهد جنگلهای کلاردشت (طرح لنگا)

از میان مناطق رویشی پنجگانه کشورتنها جنگلهای هیرکانی در شمال ایران هستند که با سطحی حدود 9/1میلیون هکتار جزء جنگلهای تولیدی بحساب می‌آیند که در طول سالیان گذشته در قالب طرحهای جنگلداری تحت مدیریت درآمده‌اند و بخشی از فرآورده‌های چوبی مورد نیاز کشور را تولید می‌کنند. تداوم تولید در جنگل به استقرار و تحول زادآوری طبیعی در آن وابسته است. جنگلهای شمال ایران چنانچه تحت دخالتهای بی جا و مخرب انسانی قرار نگیرند، خودبه‌خود به تجدید حیات قادر خواهند بود. روند استقرار تجدید حیات طبیعی در جنگل نسبتاً کند و بطیی است. در جنگلهای طبیعی دخالت نشده راش در منطقه کلاردشت اساساً سه مرحله تحولی شامل: تخریب اولیه، (صعود و افزایش رشد) و اپتیمال قابل مشاهده است. شروع استقرار زادآوری به ایجاد حفره در تاج پوشش توده‌های جنگلی منوط است که این وضعیت زمانی به‌وجود می‌آید که در نتیجه کهولت سن و دیرزیستی درختان دچار ضعف فیزیولوژیکی شده و از وسعت تاج پوشش آنها کاسته می‌شود و یا در اثرعوامل طبیعی مانند باد، طوفان و صاعقه شکسته و یا می‌افتند و در نتیجه سبب ایجاد حفره‌هایی در سطح عرصه جنگل می‌گردد. اندازه سطح حفره‌هایی که بدون هیچ‌گونه دخالتی در توده‌های طبیعی ایجاد می‌شود و همچنین وضعیت کمی و کیفی و روند استقرار زادآوری در هر مرحله تحولی می‌تواند راهکار بسیار خوبی در مدیریت، طراحی و اجرای طرحهای جنگلداری داشته باشد که در نهایت به حصول یک زادآوری طبیعی مطلوب در جنگل منجر خواهد شد. بررسیهای به‌عمل آمده نشان داد که در توده‌های طبیعی دخالت نشده راش، بیشترین فروانی به حفره‌هایی مربوط است که حداقل 2 اصله درخت افتاده داشته و به‌طور متوسط سطحی معادل 552 متر مربع را شامل می‌شود و کمترین فراوانی مربوط به حفره‌هایی است که بیش از 4 اصله درخت افتاده داشته و سطحی معادل 1200 تا1700 متر مربع را شامل می‌شود. در میان مراحل تحولی مختلف از نظر میزان زادآوری طبیعی بیشترین فراوانی به مرحله تحولی تخریب (فاز تجدید حیات) با 17600اصله در هکتار مربوط است و در مراحل تحولی بعدی از میزان تجدید حیات به شدت کاسته می‌گردد.